Żółtym szlakiem z Wołowca do Banicy

Korzystając z pięknej czerwcowej pogody postanowiliśmy wybrać się w nieznane dla nas do tej pory okolice Wołowca :) Jako że z prognoz wynikało że ma to być burzowy dzień trasę zaplanowaliśmy raczej krótką by zdążyć wrócić przed ewentualną burzą... Nasza trasa wiodła żółtym szlakiem PTTK z Wołowca do Banicy a następnie drogą asfaltową mieliśmy zamiar wrócić do punktu wyjścia.
Samochód zostawiliśmy na obszernym placu w Wołowcu w miejscu gdzie kończą się zabudowania. Nieco wyżej na wzniesieniu znajduje się cerkiew :)

Spacerujemy sobie przez wieś i napotykamy malownicze ruiny starej chaty... We Wołowcu na stałe mieszka tylko 29 osób wiec wiele domów zamieszkałych tutaj nie ma... Oprócz nich jest kilka zamieszkałych sezonowo i kilka obracających się w ruinę.
Po kilkuset metrach skręcamy w lewo gdzie wchodzimy na żółty szlak. Tutaj zaraz na początku ścieżki wita nas jeden z mieszkańców tych okolic a mianowicie żmija zygzakowata :) Pieknie ubarwiona leżała sobie na szlaku który w tym miejscu prowadzi szeroką leśną drogą ...

A o to i ta droga :) Prowadzi Nas przez bardzo ładny las :) 

Za zakrętem napotykamy sztuczny staw utworzony przez Nadleśnictwo Gorlice. Jest to tzw. mała retencja która zatrzymuje wodę w lesie. 

Po pewnym czasie szlak odbija w prawo w leśną ścieżkę. Droga leśna zaś wyprowadziłaby nas do Krzywej. Ścieżka którą będziemy podążać jest bardzo malownicza :)

Mieszkańcy kałuży :) 

Spotykamy również tabliczki których bardzo nie lubimy a mianowicie te informujące nas o ścince drzew. W niedziele na szczęście drwale nie pracują ale po śladach na drodze wnioskujemy że dzień wcześniej po błocie ciągnięto tędy wielkie bale drzewa... Wycinka trwa w najlepsze....

Pragnę zacytować pewien fragment z naszego ulubionego przewodnika krajoznawczego :) Tak jest tam opisany szlak którym podążamy : Uwaga! W porze deszczowej odcinek Banica-Wołowiec jest bardzo trudny ze względu na liczne i niezbyt wygodnie do przebycia brody. 

Czytając to ostrzeżenie poważnie zastanawialismy się czy wybierać tą trasę , ostatecznie zaryzykowaliśmy :) A na trasie miłe zaskoczenie: na potoku pobudowane są liczne mosteczki . Spowodowane jest to tym że szlak żółty przebiega w tym miejscu równolegle ze szlakiem narciarskim . Dla potrzeb tego drugiego zostały wybudowane mostki by narciarze mogli wygodnie przemierzać te śnieżne trasy :) 

Ja z córką pośród bujnej roślinności :) 

Bobry znajdziemy również w tym miejscu:) To już stały element krajobrazu Beskidu Niskiego :) 

Wchodzimy na pola dawnej łemkowskiej wsi Banica. 

Nazwa wsi wywodzi się najprawdopodobniej od nazwy potoku. Banica (łemkowskie Banycia) oznaczała też banię , kopalnię  lub -najbardziej trafnie w tym wypadku- dół. Może mieć związek z położeniem wsi w dolinie, wśród znoszących się wokół wzgórz. 

Banica była wsią królewską, lokowaną w XVI wieku na prawie wołoskim. W końcu lat trzydziestych ubiegłego wieku, a więc znacznie później niż w sąsiednich wsiach, około 2/3 ludności przeszło na prawosławie. Zbudowano wtedy prawosławną kaplice ( tzw. czasownię). Była to pierwsza świątynia we wsi. Nigdy nie istniała tutaj bowiem cerkiew grekokatolicka.Wierni chodzili na nabożeństwa do odległej o kilka kilometrów Krzywej. 

Podczas II wojny światowej stoki okolicznych wzgórz były matecznikami UPA. Po zmroku Ukraińcy bez obaw schodzili do okolicznych wsi, zabierając ludziom ziarno, jedzenie i drobny inwentarz. Banderowcy nie obawiali się polskiego wojska, które nie było jeszcze tak silne, by zapuszczać się w olbrzymie kompleksy leśne. Wojsko polskie nękało zaś mieszkańców Banicy oskarżając ich o sprzyjanie UPA. W 1945 roku większość ludności wsi wyjechała na tereny sowieckiej Ukrainy. Dwa lata później pozostałą ludność Banicy wysiedlono w ramach operacji "Wisła" w okolice Głogowa. Opuszczone domu szybko zostały wykorzystane jako budulec przez mieszkańców okolicznych wsi... 

W okolicy Banicy ziemia była stosunkowo urodzajna więc gospodarze zajmowali się uprawą ziemi. Zajmowali się również sadownictwem. Najwięcej w okolicy rosło czereśni , gruszek , jabłek i śliwek.

Znajdowało się tam też dużo lasów, w większości iglastych. Drzewo było podstawowym bogactwem wsi. Każdy gospodarz miał swój las, jednak gospodarowali rozsądnie i oszczędzali lasy myśląc przede wszystkim o dzieciach. Nie korzystano wiele z leśnego drzewa, a jedynie na budowę domów, wyrób gontów i na opał. Niestety po wyjeździe Łemków na wschód w 1945 r. i po wysiedleniach 1947   roku natychmiast wykarczowano większość dorodnych, kilkudziesięcioletnich drzew...

Spacerujemy dolina dawnej wsi. Wioska ciągnęła się wzdłuż potoku na przestrzeni prawie dwóch kilometrów, mniej więcej w równej części po obu stronach drogi do Wołowca. 

Obecnie pozostałości wsi napotkamy jedynie w jej dolnej, południowej części. Jedynym zamieszkałym na stałe budynkiem jest pensjonat "Gościniec Banica". Stoi na miejscu dawnej chatki studenckiej. Była ona urządzona w starym drewnianym budynku na charakterystycznej wysokiej podmurówce. Od 1977 roku prowadziło ją lubelskie Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich. Budynek spłonął w lutym 1997 roku.

Za wspomnianą agroturystyką na niewielkim wzgórzu znajduje się cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr. 62. Autorem cmentarza był Dusan Jurkovic. Pochowanych zostało na nim 12 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 40 rosyjskiej. Cmentarz wyremontowany został staraniem gminy Sękowa oraz osób prywatnych. 

W dolinie pozostało też kilka kamiennych cokołów na których tkwiły kiedyś żeliwne krzyże... Pochodzą z XIX wieku.

Napotykamy w dolinie również nikłe już resztki kaplicy prawosławnej pw. św. Piotra i Pawła. Zbudowana została w latach 30-stych XX wieku po przejściu znacznej części mieszkańców Banicy na prawosławie. Została ona prawdopodobnie przeniesiona z pobliskiego Małastowa, świadczą o tym ślady wtórnego montażu. Została uroczyście poświęcona 16 lipca 1933 roku. Konsekracji dokonał ks. Antoni Krynicki ze Świątkowej. 

A taki stan rzeczy my napotkaliśmy...

Na skraju lasu, w zaroślach, powyżej czasowni znajduje się cmentarz prawosławny. Założony został pod koniec lat 30-stych XX wieku. Grekokatolicy chowani byli na cmentarzu w Krzywej. Zachowały się tylko dwa kamienne nagrobki...

Spotkaliśmy podczas naszej wędrówki również dużo kóz które są hodowane w pobliskim gospodarstwie agroturystycznym :) 

Szlak którym szliśmy latem nie jest chyba zbytnio uczęszczany bo nie spotkaliśmy nikogo :) Warto wybrać się w te okolice bo są bardzo malownicze:)

Kamil 

Źródła:


www.beskid-niski.pl

A. Piecuch, A. Harkawy, M. Janowska-Harkawy ,,Opuszczone wsie ziemi gorlickiej"

W. Grzesik, T. Traczyk, B. Wadas ,,Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej"